Nawiązywanie kontaktu i tworzenie więzi między matką a dzieckiem to jeden z najbardziej fascynujących procesów w życiu człowieka. Stanowi doskonałe pole do badawcze dla psychologów, socjologów, a także lekarzy. Występuje tu wiele subtelnych zmian, które z czasem prowadzą do tego, że maluch zaczyna rozumieć, kim jest mama. Szczególnie ciekawe jest, kiedy i jak dzieci zaczynają rozpoznawać swoją matkę i jakie są oznaki, że dziecko uznaje ją za osobę najbliższą.
Kiedy dziecko zaczyna rozpoznawać swoją mamę?
Początkowym etapem rozpoznawania mamy przez malucha jest zapoznanie się z jej zapachem i głosem. Już od pierwszych dni po narodzinach dzieci są w stanie odróżnić zapach matki od innych osób. Podobnie dzieje się z głosem, który noworodek jest w stanie zidentyfikować już po kilku dniach życia. Jest to możliwe dzięki temu, że w ostatnich miesiącach ciąży dziecko jest zdolne do usłyszenia dźwięków zewnętrznych, w tym głosu matki.
Jednak prawdziwe rozpoznawanie mamy jako indywidualnej osoby zaczyna się między trzecim a czwartym miesiącem życia, kiedy maluch zaczyna zauważać twarz matki. Właśnie w tym okresie zaczynają działać mechanizmy odpowiedzialne za procesy poznawcze, które umożliwiają dziecku odróżnianie jednej osoby od drugiej. Dziecko zaczyna rozpoznawać mimikę matki, jej wyraz twarzy, co jest kolejnym krokiem do identyfikacji mamy jako najbliższej osoby.
W jaki sposób dziecko nawiązuje pierwsze więzi emocjonalne z matką?
Pierwsze więzi emocjonalne z matką są nawiązywane już w pierwszych chwilach życia dziecka. Od momentu narodzin maluch jest w pewien sposób zależny od matki, która dostarcza mu poczucia bezpieczeństwa i komfortu. Już wtedy dziecko zaczyna dostrzegać, że to mama jest źródłem wszystkiego, co jest dla niego niezbędne do życia: ciepła, pożywienia, a także poczucia bezpieczeństwa.
Pierwsza więź emocjonalna, która tworzy się między matką a dzieckiem, to tak zwana więź pielęgnacyjna. Jest ona oparta na podstawowych potrzebach dziecka, takich jak jedzenie, przewijanie, kąpiel. Dzięki codziennym czynnościom dziecko zaczyna kojarzyć matkę jako osobę, która zaspokaja jego potrzeby, co powoduje, że maluch zaczyna ją postrzegać jako najbliższą.
Następnie rozwija się więź emocjonalna. Zaczyna ona dojrzewać około szóstego miesiąca życia, kiedy dziecko zaczyna rozumieć, że mama to nie tylko osoba, która zaspokaja jego potrzeby, ale również ktoś, kto jest obecny w jego życiu, kto go kocha, pociesza i otacza opieką.
Jakie są znaki, że dziecko uznaje mamę za osobę najbliższą i najważniejszą?
Jednym z najbardziej oczywistych znaków, który świadczy o tym, że dziecko uznaje mamę za osobę najbliższą, jest płacz, gdy matka opuszcza pokój. Jest to reakcja na brak osoby, która zaspokaja potrzeby malucha, daje mu poczucie bezpieczeństwa i komfortu.
Kolejnym znakiem jest preferowanie mamy nad innymi członkami rodziny lub znajomymi. Dziecko zdecydowanie bardziej ceni czas spędzony z matką, a także jest bardziej skłonne do nawiązywania kontaktu wzrokowego i fizycznego z nią.
W późniejszym okresie dziecko zaczyna naśladować matkę, co jest dowodem na to, że to ona jest dla niego wzorem. Dzieci zaczynają kopiować gesty, mimikę, a nawet sposób poruszania się mamy. Jest to dowód na silne więzi emocjonalne, które łączą dziecko i matkę.
Ostatnim, ale bardzo istotnym znakiem uznania matki za najważniejszą osobę w życiu dziecka jest dążenie do utrzymania bliskości z nią. Dziecko zaczyna być zaniepokojone, gdy mama oddala się, a poczuje ulgę, gdy wróci. To pokazuje, jak silna jest więź między matką a dzieckiem i jak bardzo maluch jej potrzebuje.
